กิจกรรมที่ 2

หลักและทฤษฎีการบริหารการศึกษา

๑.ทฤษฎีแรงจูง ใจ ของมาสโลว์

        เป็นผู้วางรากฐานจิตวิทยามนุษยนิยม เขาได้พัฒนาทฤษฎีแรงจูงใจ ซึ่งมีอิทธิพลต่อระบบการศึกษาของอเมริกันเป็นอันมาก ทฤษฎีของเขามีพื้นฐานอยู่บนความคิดที่ว่า การตอบสนองแรงขับเป็นหลักการเพียงอันเดียวที่มีความสำคัญที่สุดซึ่งอยู่ เบื้องหลังพฤติกรรมของมนุษย์ เขามีความเชื่อว่า มนุษย์มีแนวโน้มที่จะมีความต้องการอันใหม่ที่สูงขึ้น แรงจูงใจของคนเรามาจากความต้องการ พฤติกรรมของคนเรามุ่งไปสู่การตอบสนองความพอใจ มาสโลว์ แบ่งความต้องการพื้นฐานของมนุษย์ออกเป็น ๕ ระดับ ด้วยกัน ได้แก่

๑.ความต้องการทางกายภาพ (Physiological Needs)

๒.ความต้องการความปลอดภัย (Safety Needs)

๓. ความต้องการทางสังคม (Social Needs)

๔.ความต้องการยกย่องชื่อ เสียง (Esteem Needs)

๕.ความต้องการที่จะรู้จัก ตนเองตามสภาพที่แท้จริงและความสำเร็จของชีวิต(Self–ActualizationNeeds)

มาสโลว์ตั้งสมมุติฐานเกี่ยวกับความต้องการมนุษย์ไว้ดังนี้

          ๑. มนุษย์ มีความต้องการอยู่เสมอ

          ๒. ความต้องการที่ได้รับการตอบสนองแล้วจะไม่เป็นสิ่งจูงใจของ พฤติกรรมนั้น ๆ อีก

          ๓. ความต้องการของมนุษย์จะเรียงกันเป็นลำดับขั้น ตามความสำคัญ

๒.ทฤษฎี X ทฤษฎี Y ของแมคกรีกอร์

       เขาได้เสนอแนวคิดการบริหารอยู่บนพื้นฐาน ของข้อสมมติฐานเกี่ยวกับธรรมชาติของมนุษย์ ต่างกัน ทฤษฎี X(The Traditional View of Direction and Control) ทฤษฎีนี้เกิด ข้อสมติฐานดังนี้

         ๑. คนไม่อยากทำงาน และหลีกเลี่ยงความรับผิดชอบ

         ๒. คนไม่ทะเยอทะยาน และไม่คิดริเริ่ม ชอบให้การสั่ง

         ๓. คนเห็นแก่ตน เองมากกว่าองค์การ

         ๔. คนมักต่อ ต้านการเปลี่ยนแปลง

         ๕. คนมักโง่ และหลอกง่าย

       ผลการมองธรรมชาติของมนุษย์เช่นนี้ การบริหารจัดการจึงเน้นการใช้เงิน วัตถุ เป็นเครื่องล่อใจ เน้นการควบคุม การสั่งการ เป็นต้น

       ทฤษฎี Y(The integration of Individual and Organization Goal) ทฤษฎี ข้อนี้เกิดจากข้อสมติฐานดังนี้

๑. คนจะให้ความ ร่วมมือ สนับสนุน รับผิดชอบ ขยัน

๒. คนไม่เกียจคร้านและไว้วางใจได้

๓. คนมีความคิด ริเริ่มทำงานถ้าได้รับการจูงใจอย่างถูกต้อง

๔. คนมักจะ พัฒนาวิธีการทำงาน และพัฒนาตนเองอยู่เสมอ

       ผู้บังคับบัญชาจะไม่ ควบคุมผู้ใต้บังคับบัญชาอย่างเข้มงวด แต่จะส่งเสริมให้รู้จักควบคุมตนเองหรือของกลุ่มมากขึ้น ต้องให้เกียรติซึ่งกันและกันจากความเชื่อที่แตกต่างกัน ทำให้เกิดระบบการบริหารที่แตกต่างกันระหว่างระบบที่เน้นการควบคุมกับระบบที่ ค่อนข้างให้อิสระภาพ

       ๓.ทฤษฎี Z ของอูชิ (Ouchi ) ชาวญี่ปุ่น

       ทฤษฎีนี้รวมเอาหลักการของทฤษฎี X , Y เข้าด้วยกัน แนวความคิดก็คือ องค์การต้องมีหลักเกณฑ์ที่ควบคุมมนุษย์ แต่มนุษย์ก็รักความเป็นอิสระ และมีความต้องการหน้าที่ของผู้บริหารจึงต้องปรับเป้าหมายขององค์การให้สอด คล้องกับเป้าหมายของบุคคลในองค์การสรุปเพื่อออมชอมสองทฤษฎี มีองค์ประกอบที่สำคัญ ๔ ประการคือ

๑. การทำให้ปรัชญาที่กำหนดไว้บรรลุ

๒. การพัฒนาผู้ใต้บังคับบัญชาให้ทำงานอย่างมีประสิทธิภาพ

๓. การให้ความไว้วางใจแก่ผู้ใต้ บังคับบัญชา

๔. การให้ผู้ใต้บังคับบัญชามีส่วนร่วมในการตัดสินใจ

แหล่ง ที่มา

“การ บริหารการศึกษา” www.kru-itth.com